Boy uzatma ameliyatı, bacak uzunluğunu artırmak için yapılan ortopedik bir cerrahi işlemdir. Bu ameliyat, uzatılması planlanan kemiğin cerrahi yöntemlerle kesilmesi ve kemik uçları arasındaki boşluğu genişletmek için harici ya da dahili bir uzatma sistemi yardımı ile uygulanır.

Her gün çok az miktarda uzatılan kemik uçları arasındaki boşlukta yeni kemik üretimi gerçekleşir. Aslında boy uzatma işlemi, vücudun kendi kendini yenileme kapasitesi kullanılarak gerçekleştirilen bir süreçtir. Organizmanın yeni kemik oluşturma kapasitesinin yanı sıra, adaleler, bağlar, damar ve sinirler ile onu çevreleyen ve destekleyen yumuşak dokuların tamamının bu sürece katkısı vardır. Tüm bu süreçler sayesinde vücudun başka bir bölgesinden kemik veya başka bir doku alınmasına ihtiyaç kalmaz.

Boy uzatma ameliyatı, tıbbi ve kozmetik amaçlarla yapılan bir cerrahi işlemdir. Tıbbi amaçlı uzatmalar, genellikle bacak boyu eşitsizliği, deformiteler veya cücelik gibi durumlar nedeniyle gerçekleştirilir ve bu tür uzatmalar okul öncesi dönemden başlayarak her yaş grubunda uygulanabilir. Öte yandan, kozmetik amaçlı uzatmalarda, kişinin kemik büyümesinin tamamlanmış olması önemlidir. Kemik büyümesinin tamamlandığı radyolojik yöntemlerle belirlenebilir.

Kemik yapısının incelenmesi sürecinde, kemik yaşının yanı sıra kemik çapı, orantılar, tendon ve kas yapısı gibi faktörler de dikkate alınarak, cerrahi yöntem hastayla birlikte belirlenir. Bu aşamada, uzatma işlemine bağlı olabilecek komplikasyonlar her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Yaş ilerledikçe kemiklerin iyileşme süreci yavaşlar ve tedavi süresi uzar. Ayrıca, var olan hastalıklar, sigara kullanımı ve geçirilmiş cerrahiler, kemik iyileşmesini olumsuz etkileyebilir.

Kozmetik boy uzatma cerrahisi için yasal olarak belirlenen yaş sınırı 18’dir. 18 yaş altındaki bireylere, kozmetik amaçlı bu cerrahiyi önermemektedir. Ayrıca, cerrahi kararını verebilecek durumda olup olmadığını ve bu süreci geçirebilecek ruh haline sahip olup olmadığını değerlendirmek amacıyla, genellikle cerrahiyi düşünen bireylerden psikiyatrik bir konsültasyon istenmektedir. Bu şekilde, kişinin ruh sağlığına destek alınarak cerrahi kararının uygunluğu belirlenebilir.

Boy uzatma ameliyatlarında kullanılan pek çok farklı yöntem vardır. Kliniğimizde yenilikçi teknolojiler ve deneyimli uzman kadromuz ile hastalarımızın durumuna bağlı olarak en uygun yöntemi belirleyip, başarılı cerrahi operasyonlar gerçekleştirmekteyiz.

İlizarov (halka veya sirküler fiksatör) yöntemi: 

Boy uzatma ve deformite düzeltme cerrahisinde bir devrim olarak kabul edilmektedir.  Yapılan çalışmalarla  boy uzatmasında İlizarov tarafından geliştirilen halka sistemlerin kullanımının bir çok avantaj sunduğu tespit edilmiştir.

Bu yöntem, planlaması doğru yapılmış olgularda, özellikle kısalık ile birlikte bacaklarında deformite -eğrilik- bulunan hastalarda çok başarılı sonuçlara ulaşılmasını sağlamaktadır.  Ancak gerek cihazı oluşturan çok sayıda tel ve vidanın uzun süre hastayla birlikte kalmasına bağlı olarak enfeksiyon gibi durumlara yol açma ihtimali ile günlük yaşam komforunu azaltması, gerekse mevcut cihazlar çıkarıldığında hastanın cildinde diğer yöntemlerle karşılaştırıldığında daha fazla yara izi kalması sebebi ile genellikle bu yöntem “kozmetik” amaçlı olan cerrahilerde tercih edilmemeye başlanmıştır.

Motorize çivi yöntemi (kemik içine uzaktan kumanda ile uzama sağlayan manyetik sistemlerin yerleştirilmesi): 

Teknolojik gelişmelerle birlikte dışarıdan kullanılan sistemlere olan gereksinimi tamamen ortadan kaldıran ve uzaktan kumanda sistemi ile uzayabilen çiviler kullanıma sunulmuştur. Burada en önemli avantaj estetik olarak yara izinin diğer yöntemlere göre çok az olması ve hastanın konforunun artmasıdır. Özellikle bir an önce işine dönmek isteyen hastalara bu yöntem önerilmektedir.

Cerrahi sonrası ağrılar diğer yöntemlere benzer. Ancak bu yöntemde dışarıdan görünen herhangi bir cihaz olmadığı için hasta daha rahat hareket edebilir ve hareket kazanılması diğer yöntemlere göre hızlı gerçekleşir. Ayrıca dışarıdan cilt ile temas eden herhangi bir cihaz olmaması sebebi ile enfeksiyon riski de diğer yöntemlere göre daha azdır. En ideal “kozmetik” boy uzatma yöntemi olan bu yöntemlerin en büyük dezavantajı manyetik çivilerin fiyatlarının yüksek olmasıdır. Ancak teknoloji geliştikçe bu maliyetlerin de zamanla azalacağına inanılmaktadır.

Monolateral (düz) fiksatörler: 

İlizarov yönteminde karşılaşılan sorunları çözmek amacıyla son yıllarda halka şeklinde değil de her iki bacağın tek tarafına yerleştirilen sistemler geliştirilmiştir. Bu cihazlar çok çeşitli şekillerde olabilir ancak temel felsefe tüm cihazlarda aynıdır.

Bu noktada ameliyatı olacak kişilerin, uygulanacak sistemi seçerken bu işlemi uygulayacak olan hekimin yöntemlerle ilgili deneyimine dikkat etmesinde yarar olacağı gerçeği karşımıza çıkmaktadır. Sonuçta tek taraflı sistemler konforu artırmasına rağmen sirküler fiksatörler gibi yine vücut dışında kalan cihazlar olduğu için hasta konforunu maalesef mükemmel hale getirememektedir.

Kombine sistemler (çivi üzerinden fiksatör ile uzatma): 

Hasta konforunu artırmak için hem dışarıdan hem de içeriden sistemlerin kombine şekilde uygulandığı yöntemdir. Bu yöntemin en önemli avantajlarından birisi tedavi süresini kısaltmasıdır. Örneğin 5 cm’lik bir  uzatmada tek başına dışarıdan konulan cihazların (fiksatörlerin) kemik kaynaması görülene kadar; yaklaşık 5-8 ay kalması gerekir.

Kombine sistemlerde ise bu süre yaklaşık iki aya inmektedir. Uzatma işlemi bittiği anda dışardan görülen fiksatör çıkartılarak içerideki çivi desteği ile kemik gelişmesinin tamamlanması beklenebilir. Ekonomik olarak sadece dışarıdan kullanılan sistemlere göre daha pahalı, sadece vücut içine uygulanan manyetik sistemlere göre ise daha ekonomiktir.

Ayrıca bu sistemler daha stabil olduğundan hasta ameliyatın hemen ertesi gününde bacakları üzerine yük vererek yürüyebilmektedir. Bu tarz sistemlerin dezavantajları ise; yalnızca dışarıdan olan sistemlere göre ameliyat süresinin bir miktar daha uzun olması ve cerrahi tekniğinin tecrübe gerektiriyor olmasıdır. Bu bağlamda bu yöntemi seçecek olan bireyler ile daha önceki tecrübelerin paylaşılması ve karşılıklı “güven”e dayalı bir hasta-hekim ilişkisi kurulması önemlidir. Son olarak da bu yöntemlerde enfeksiyon riski sadece içeriden uygulanan manyetik sistemlere göre bir miktar daha yüksektir.

Motorize çivi yöntemi (kemik içine uzaktan kumanda ile uzama sağlayan manyetik sistemlerin yerleştirilmesi): 

Teknolojik gelişmelerle birlikte dışarıdan kullanılan sistemlere olan gereksinimi tamamen ortadan kaldıran ve uzaktan kumanda sistemi ile uzayabilen çiviler kullanıma sunulmuştur. Burada en önemli avantaj estetik olarak yara izinin diğer yöntemlere göre çok az olması ve hastanın konforunun artmasıdır. Özellikle bir an önce işine dönmek isteyen hastalara bu yöntem önerilmektedir.

Cerrahi sonrası ağrılar diğer yöntemlere benzer. Ancak bu yöntemde dışarıdan görünen herhangi bir cihaz olmadığı için hasta daha rahat hareket edebilir ve hareket kazanılması diğer yöntemlere göre hızlı gerçekleşir. Ayrıca dışarıdan cilt ile temas eden herhangi bir cihaz olmaması sebebi ile enfeksiyon riski de diğer yöntemlere göre daha azdır. En ideal “kozmetik” boy uzatma yöntemi olan bu yöntemlerin en büyük dezavantajı manyetik çivilerin fiyatlarının yüksek olmasıdır. Ancak teknoloji geliştikçe bu maliyetlerin de zamanla azalacağına inanılmaktadır.

Boy uzatmada seçilecek olan yönteme nasıl karar verilir?

Boy uzatma cerrahisinde, bireyin kemik kalınlıklarına, kemik yapısına ve sağlık durumuna bakılıp en az risk alarak uzatılabilecek miktar ve yöntem seçilmelidir. Seçilecek yönteme karar verirken kişi tüm cerrahi yöntemleri, bu yöntemlerin avantajlarını, dezavantajlarını  ve kendisine hangi yöntemin daha uygun olup olmadığını hekimi ile görüşmelidir.

Kozmetik boy uzatma ameliyatlarından sonra tamamen iyileşme süreci de kişiden kişiye değişmektedir. Eşlik eden hastalıklar, sigara veya alkol kullanımı bu süreci olumsuz olarak etkilemektedir.

Ayrıca önerilen uzatma çizelgesine uyulmayarak “hızlı” veya önerilenden daha “fazla” uzatma yapılması da iyileşme sürecini negatif etkiler. Cerrahi sonrasında fizik tedavi egzersizlerinin düzenli yapılması ise süreci en olumlu etkileyecek olan faktördür.

Boy uzatma ameliyatının süresi, kullanılan yönteme ve kişinin ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. Genellikle ameliyat süresi 2 ila 4 saat arasında değişebilir. Ancak, bu süre kişinin boy uzatma hedefine, kemik yapısına, uzatılacak bölgelere ve kullanılan yönteme bağlı olarak değişebilir.